نظریه برابری (Equity Theory) یکی از نظریههای مهم در روانشناسی و مدیریت است که برای توضیح انگیزش انسانها در محیطهای کاری و اجتماعی به کار میرود. این نظریه در دهه 1960 توسط جان استیسی آدامز (J. Stacy Adams)، یک روانشناس سازمانی، مطرح شد.
تعریف نظریه برابری
نظریه برابری بیان میکند که: «افراد انگیزه دارند زمانی که احساس کنند رابطهی بین آنچه که به کار یا رابطه میآورند (ورودیها) و آنچه دریافت میکنند (خروجیها) منصفانه است، نه لزوماً برابر.»
اجزای کلیدی نظریه
- ورودیها (Inputs): چیزهایی که فرد به کار یا رابطه میآورد، مثل: تلاش زمان تجربه تحصیلات وفاداری خلاقیت
- خروجیها (Outcomes): چیزهایی که فرد از کار یا رابطه دریافت میکند، مثل: حقوق و پاداش قدردانی ترفیع امنیت شغلی شرایط کاری
- مقایسه با دیگران (Referent Other): افراد ورودیها و خروجیهای خود را با کسانی مقایسه میکنند که موقعیت مشابهی دارند.
پیامدهای نابرابری
اگر افراد احساس نابرابری کنند، ممکن است به شکلهای زیر واکنش نشان دهند: کاهش تلاش ترک کار اعتراض یا شکایت تلاش برای تغییر ورودیها یا خروجیها مقایسه با فرد دیگری